Dźwigi odporne na wandalizm – zalecenia ogólne

Dokumentem zawierającym wytyczne dla projektanta budynku, nabywcy itd. oraz wymagania dotyczące projektu w celu ochrony przed ryzykiem wandalizmu jest: norma PN-EN 81-71 Przepisy bezpieczeństwa dotyczące budowy i instalowania dźwigów. Szczególne zastosowania dźwigów osobowych i towarowych. Część 71: Dźwigi odporne na wandalizm. Norma ta nie nakłada żadnych obowiązków, jednak wytyczne mogą stanowić pewne wskazówki do określenia swoich wymagań względem instalowanych wind.

 

 

ZALECENIA OGÓLNE

Coraz powszechniejszy staje się nadzór sprawowany przez ochronę budynku za pomocą kamer. Ponieważ do ataków wandalizmu najczęściej dochodzi w samej kabinie windy oraz na poziomie parteru, zalecamy instalację monitoringu właśnie w tych miejscach. Wysoka intensywność oświetlenia w kabinie zniechęca wandali i zwiększa ich rozpoznawalność do celów identyfikacji.

Modułowa konstrukcja pudła kabiny

Pudło kabiny powinno być odporne na przecięcie (duże znaczenie odgrywa grubość oraz jakość stali nierdzewnej o fakturze nie podatnej na zarysowania), a ściany wykonywane w technologii panelowej umożliwiając stosunkowo łatwą wymianę pojedynczego segmentu (zamiast całej ściany) w przypadku jego uszkodzenia. Aby dźwig uzyskał miano odpornego na wandalizm musi przejść tzw. próbę uderzenia, a każda poręcz powinna przenieść siłę 2 500 N.

Solidna konstrukcja kabiny dźwigu oraz wytrzymałe drzwi i zamki bezpieczeństwa to postawa. Zautomatyzowany mechanizm drzwi niweluje ryzyko szkód spowodowanych wprowadzeniem przedmiotów w szczeliny między kabiną, a szybem dźwigowym oraz zapobiega dewastacjom wystających elementów (tłuczenie, wyrywanie, kopanie, odgniecenie, zarysowanie). W wykonaniu anty-wandalowym najlepiej sprawdzą się zatem automatyczne drzwi przystankowe oraz kabinowe, rozsuwane poziomo, z napędem mechanicznym.

Dlaczego w windach montuje się lustra?

Lustro wewnętrzne może skutecznie odwracać uwagę i tym samym eliminować potencjalne szkody o charakterze chuligańskim. Dodatkowym wzmocnieniem jest zastosowanie specjalnego tworzywa – szkło bezpieczne, które cechuje zwiększona wytrzymałość, a w razie dewastacji nie stwarza ono zagrożenia dla użytkowników oraz pozwala ograniczyć szkody wynikające z ewentualnych odkształceń, uderzeń czy pożaru. Tworzywa bezwzględnie odradzane to: szkło akrylowe, materiały plastykowane oraz chromowane plastiki.

Przyciski sterownicze oraz wskaźniki pięter odporne na przebicie dowolnym przedmiotem
– Spółdzielnia Potocka w Warszawie

 

Dźwig pancerny” powinien być również wyposażony w solidnie przymocowaną tabliczkę znamionową oraz instrukcję obsługi urządzenia wraz ze wskazówkami postępowania w razie awarii (kontakt z firmą serwisującą) wykonane z cienkiej blaszki licującej się z powierzchnią ściany. Warto pamiętać, że trwałość tabliczek informacyjnych zależy także od ścieralności napisów, a najmniejszą odporność na wandalizm mają etykiety naklejane.

Aby uniknąć frustracji użytkowników z powodu przedłużającego się czasu oczekiwania na przyjazd dźwigu, zaleca się, aby czas oczekiwania przez użytkowników i czas spędzony w kabinie podczas jazdy był możliwie jak najkrótszy. Sugerowany czas oczekiwania dla dźwigów jeżdżących w grupie to mniej niż 45 s.

Dodatkowo, w kabinie można zainstalować kurtynę świetlną wraz z urządzeniem, które skraca czas zwłoki zamykania drzwi za pomocą sygnalizacji dźwiękowej. Dźwig można również wyposażyć w funkcję pomijania wezwań przy zajętości kabiny, po to, aby uniknąć zatrzymywania się na przystankach pełnej lub prawie pełnej kabiny.

Praktycznym rozwiązaniem jest zamontowanie czujnika wykrywającego dym papierosowy w kabinie, który zasygnalizuje dźwiękowo złamanie podstawowej zasady bezpieczeństwa jazdy windą. Właściciel dźwigu powinien mieć także świadomość konieczności usuwania materiałów palnych z okolic przystanków i dróg dojścia. W związku z tym zaleca się rozważenie instalacji systemów wykrywania pożaru, zwłaszcza w pobliżu maszynowni, które zwykle są zlokalizowane w odległych obszarach budynku.

WSKAZÓWKI DLA WŁAŚCICIELA

Przy wyborze dźwigu, który będzie instalowany, należy rozważyć następujące kwestie:

1. Czy dany rodzaj budynku w powszechnej opinii postrzegany jest jako obiekt wandalizmu?
   (stadiony sportowe, stacje kolejowe, szpitale, bloki mieszkalne itp.)
2. Czy dany budynek jest zlokalizowany na obszarze narażonym na wandalizm?
   (niektóre dzielnice dużych miast, osiedla budownictwa socjalnego itd.)
3. Czy obiekt będzie monitorowany?
   (czy budynek będzie także nadzorowany przez ochronę)
4. Czy istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że dany dźwig będzie narażony na uszkodzenia
   (czy z urządzenia będą korzystać osoby przewożące towary, meble, wózki inwalidzkie, dziecięce, sklepowe)
5. Jaki jest spodziewany rodzaj oraz krąg użytkowników danego dźwigu
   (ogół użytkowników/ograniczona liczba użytkowników z dostępem do urządzenia)

Badania wykazały, że zakres wandalizmu, jakiemu podlega dany dźwig jest ściśle powiązany ze stopniem obserwacji jego użytkowników. Natomiast poziom obserwacji, jakiemu podlegają potencjalni wandale, zależy od konstrukcji budynku, jego lokalizacji, ale także od zainstalowanych środków kontroli dostępu do dźwigu, jak ochrona stacjonarna, systemy alarmowe, monitoring wewnętrzny. Niestety większość dzielnic dużych miast można zakwalifikować do ostatniej grupy użytkowników (potencjalni wandale), o czym warto pamiętać przy eksploatowaniu i modernizowaniu dźwigów.