Modernizacja częściowa

Przy wykonywaniu modernizacji możliwa jest wymiana poszczególnych zespołów samodzielnie lub w dowolnej konfiguracji, ale biorąc pod uwagę konsekwencje takich działań, należy bardzo wnikliwie rozważyć ich celowość. Typowy dźwig składa się z 5 zasadniczych zespołów:

1. zespół napędowy: wciągarka i silnik napędowy
2. elementy nośne: liny, zawiesia, rama kabinowa z aparatem chwytnym, przeciwwaga
3. kabina z wyposażeniem: panel dyspozycji, drzwi kabinowe, oświetlenie
4. drzwi szybowe: wyposażone w zamek bezpieczeństwa
5. aparatura sterowa: z instalacją elektryczną w szybie, maszynowni i kabinie oraz elementami sterowymi i sygnalizacyjnymi.

Co uwzględnić przy modernizacjach częściowych dźwigów?

Po określeniu podstawowych parametrów dźwigu (oczekiwane po zakończeniu modernizacji), można przystąpić do planowania ilości etapów i ustalenia kolejności wymian poszczególnych zespołów, zwracając jednocześnie uwagę, aby wymienione urządzenia dobrze współpracowały z pozostającymi oraz w przyszłości z nowymi. Niestety istnieją ograniczone możliwości w zakresie ilości etapów modernizacyjnych oraz nadających się do zastosowania urządzeń i zespołów z następujących powodów:

• w przypadku wymiany zespołu napędowego należy uwzględnić takie parametry jak prędkość obwodowa na kole ciernym (prędkość dotychczasowa lub zwiększona) i rodzaj napędu (dwubiegowy lub jednobiegowy do współpracy z falownikiem) Aby spełnić wymagania dotyczące swobody dostępności dla osób niepełnosprawnych na wózkach inwalidzkich oraz zapewnienia komfortu eksploatacyjnego należałoby zastosować zespół napędowy przystosowany do współpracy z falownikiem. Wymiana zespołu napędowego nierozerwalnie wiąże się z wymianą lin nośnych, a to z kolei z zawiesiami kabinowymi i przeciwwagi;
• w przypadku wymiany elementów nośnych należy uwzględnić wymagania norm dźwigowych PN-EN 81.1 i 2, dotyczących wyposażania ram kabinowych w chwytacze dwukierunkowego działania oraz umieszczania przeciwwag w ramie. Dźwigi wyposażone w chwytacze typu kulowego, UDT zaleca w każdym zakresie modernizacji ich wymianę ze względu na ujawnione wady, co praktycznie uniemożliwia wymianę w oddzielnym etapie;
• w przypadku wymiany kabiny należy zastosować do jej budowy zgodnie z wymaganiami norm, materiał o odpowiedniej wytrzymałości mechanicznej i odporności na działanie ognia oraz wyposażyć w drzwi z napędem mechanicznym. Ponadto należy zastosować takie rozwiązania aby maksymalnie przystosować wielkość powierzchni podłogi do korzystania osobom na wózkach inwalidzkich;
• w przypadku wymiany drzwi szybowych należy brać pod uwagę rodzaj zastosowanych drzwi (wychylne ręczne lub automatyczne przesuwne z napędem mechanicznym). Mając na uwadze zalecenia przepisów dotyczących dostępności, a także wygodę mieszkańców, zdecydowanie lepszym rozwiązaniem są drzwi automatyczne, tym bardziej, że są tańsze od wychylnych;
• w przypadku wymiany aparatury sterowej należy ustalić w jaki typ silnika będzie wyposażona wciągarka (dwubiegowy lub jednobiegowy przystosowany do współpracy z falownikiem), ponieważ od tego zależy, zastosowanie falownika albo systemu dwubiegowego. Najbardziej racjonalnym rozwiązaniem jest wyposażenie aparatury sterowej w falownik, który będzie mógł współpracować z istniejącym napędem dwubiegowym, a po wymianie na docelowy, także z nowym jednobiegowym w zakresie prędkości od 0,63 m/s do 1,00 m/s.

Dla dźwigów współpracujących w systemach grupowych, najkorzystniejszym rozwiązaniem jest jednoczesna wymiana aparatur sterowych w całej grupie, ponieważ ciągły rozwój techniki może uniemożliwić współpracę urządzeń, które dzieli kilkuletni okres produkcji.

Etapowa modernizacja wind

Z przedstawionej analizy oraz naszych wieloletnich doświadczeń w usługach modernizacyjnych (zmodernizowaliśmy kilka tysięcy dźwigów) wynika, że najbardziej racjonalny jest cykl trzy etapowy wykonania modernizacji wieloetapowej i realizowany w odpowiedniej kolejności.

I – ETAP

• Wymiana aparatury sterowej wraz z kompletną instalacją elektryczną.
• Wymiana kaset wezwań i dyspozycji.
• Wyposażenie aparatury sterowej w falownik.
• Zainstalowanie piętrowskazywaczy na parterze i w kabinie.
• Zainstalowanie urządzeń do automatycznej łączności dwustronnej z kabiny.

 II – ETAP

• Wymiana zespołu napędowego na jednobiegowy z enkoderem.
• Wymiana elementów nośnych (lin nośnych zawiesi kabinowych i przeciwwagowych)
• Wymiana ramy kabinowej wyposażonej w aparat chwytny dwustronnego działania.
• Zamontowanie ramy przeciwwagi oraz osłon na koła w maszynowni.
• Przeniesienie prowadnic przeciwwagowych ze ściany tylnej na ścianę boczną, w celu uzyskania możliwie największej powierzchni podłogi kabiny (po wyposażeniu kabiny w drzwi automatyczne).

III – ETAP

• Wymiana kabiny na metalową z drzwiami automatycznymi i napędem mechanicznym.
• Zamontowanie automatycznych drzwi szybowych.
• Zamontowanie elektronicznej kurtyny świetlnej i oświetlenia awaryjnego.

Aktualnie obowiązujące normy modernizacji dźwigów

Dotychczasowa praktyka modernizacyjna częściowa była ukierunkowania na realizację działań doraźnych, wynikających najczęściej z zaleceń inspektorów UDT. Po wejściu naszego kraju do struktur UE sytuacja uległa diametralnie zmianie, ponieważ w 2005 roku wydana została przez Komitet CEN Rady Europy w Brukseli, nowa norma pod nazwą SNEL dotycząca budowy i wyposażenia dźwigów eksploatowanych. Wcześniej nie było żadnej normy regulującej sprawy dźwigów eksploatowanych. Norma SNEL określa graniczne terminy, w ciągu których istniejące dźwigi mają zostać zmodernizowane i wyposażone w urządzenia zgodne z aktualnie obowiązującymi przepisami dotyczącymi budowy dźwigów. Dźwigi modernizowane częściowo (wieloetapowo) nie muszą być od początku w pełni zgodne z wymaganiami dyrektywy dźwigowej (2014/33/UE), ale w końcowym etapie modernizacji zgodność taka będzie wymagana.