Dźwigi osobowe w budynkach zabytkowych
Konferencja “Realizacja inwestycji budowlanych w obiektach zabytkowych” odbyła się 22 lutego 2018 r. w Warszawie, Hotel Lord, Al. Krakowska 218. Podczas wystąpienia omówiliśmy najważniejsze zagadnienia związane z dźwigami osobowymi i przedstawiliśmy praktyczne rozwiązania, które do tej pory udało nam się zrealizować we współpracy z Konserwatorami zabytków, Architektami i Zarządcami Nieruchomości w budynkach zabytkowych oraz w obiektach leżących w strefie konserwatorskiej.
Dźwigi jako zabytek techniki
Praktyka przy remontach dźwigów zabytkowych
- Kluczowe elementu dźwig u muszą pozostać w niezmienionej formie.
- Zaleca się wykonanie ich remontu, np. naprawy powłok malarskich i lakierniczych.
- Dopuszczalne są nieinwazyjne zmiany elementów wpływających na bezpieczeństwo, w tym systemy sterowe, ryglowania itp.
- Zmiany tego typu nie muszą oznaczać utylizacji wymienionych podzespołów, gdyż mogą one stanowić element zabytkowego wyglądu dźwigu.
Przykład:
- Stare sterowanie będzie musiało pozostać dalej w maszynowni w formie eksponatu, przy jednoczesnym montażu nowej aparatury sterowej mikroprocesorowej.
- Całość prac wymaga od Wykonawcy połączenia nowoczesnego osprzęt z przestarzałymi podzespołami, które dzieli przepaść technologiczna.
- Pozostawione sprawne elementy należy zwykle poddać regeneracji (uszczelnienia, przezwojenia, przetoczenia, regulacje itp.)
Wymagania normatywne i zalecenia UDT nie ograniczają się tylko do dźwigu.
- Przed przystąpieniem do wykonywania prac należy uzgodnić zakres modernizacji z UDT, bazując na zaleceniach Konserwatora Zabytków.
- Kluczowa zasada: Każda modernizacja poprawiająca poziom bezpieczeństwa jest do przyjęcia pod warunkiem jednoczesnego uwzględnienia zaleceń inspektora UDT.
- Zwraca się uwagę nie tylko na urządzenie,ale i m.in. na obudowę szybu, strefy bezpieczeństwa pracy konserwat ora czy normatywne dojścia do maszynowni.
Przykład:
- Obudowa wykonana z siatki lub ze szkła kryształowego jest istotnym elementem bezpieczeństwa pracy dźwigu i wymaga zastosowania dodatkowych środków zabezpieczających przed przedostaniem się przedmiotów obcych do szybu.
Obiekty zabytkowe z windą bez znamion zabytkowości
Krok podstawowy – uzyskanie zaleceń konserwatorskich
- Z reguły nie wpływają na planowane przedsięwzięcie i ograniczają się do np. kolorystyki drzwi szybowych.
- Może się jednak zdarzyć sytuacja, gdzie Konserwator Zabytków wymagać będzie w dużym stopniu odtworzenia urządzenia z okresu np. międzywojennego.
- Czasami elementem zabytkowym może być tylko część podzespołów, np. drzwi, kabina lub obudowa szybu dźwigowego.
Alternatywa – modernizacje częściowe
Wykonanie przemyślanych modernizacji etapowych, może przynieść ostatecznie zadowalający efekt i rozłożyć finansowanie inwestycji na kilka lat.
Obowiązkiem Właściciela jest uzgodnienie zakresu modernizacji z Urzędem Dozoru Technicznego (najlepiej przy współpracy z późniejszym Wykonawcą prac lub Inspektorem Dźwigowym).
Modernizacje i procedury urzędowe
- Budynki zabytkowe – wymagają przeprowadzenia procedury pozwolenia na budowę z uwzględnieniem zaleceń i zgody Konserwatora Zabytków zgodnie z Prawem Budowlanym.
- Budynki leżące w obszarze wpisanym do rejestru zabytków – jeśli nie ma istotnej ingerencji w konstrukcję budynku nie wymagają przeprowadzenia procedury zgłoszenia ani pozwolenia na budowę. Jest to ostatnia wykładnia, którą potwierdzają urzędy przy próbie zgłoszenia prac budowlanych. Kluczem jest jednak brak istotnej ingerencji w konstrukcję budynku.
- Budynki niepowiązane z Konserwatorem Zabytków – typowa modernizacja częściowa w przypadku braku ingerencji w konstrukcję budynku, nie wymaga nawet zgłoszenia (jedynie zgoda UDT). Przy tradycyjnej wymianie urządzenia lub tzw. pełnej modernizacji z reguły należy prace zgłosić np. w tradycyjnej formie opisowej.
Dobudowy szybów windowych do budynków zabytkowych
Etap I – głęboka analiza
- Zabezpieczenie środków finansowych na realizację przedsięwzięcia.
- Uzyskanie niezbędnych decyzji.
- Wyłonienie potencjalnego Wykonawcy robót budowlanych oraz Dostawcy dźwigu.
- Wykonanie projektu budowlanego przez Wykonawcę, architekta wykonującego koncepcję lub polecaną pracownię projektową.
- Wystąpienie o ewentualne zalecenia konserwatorskie.
- Wykonanie koncepcji wskazującej możliwości wykonawcze, technologię i zakres prac przyszłemu Wykonawcy z uwzględnieniem wykonania odkrywek oraz kosztorysu inwestorskiego (przez doświadczonego architekta wykonującego już podobne realizacje).
Etap II – realizacja prac
- Uzyskanie niezbędnych pozwoleń i weryfikacja przydziału mocy.
- Przygotowanie frontu robót i placu budowy z uwzględnieniem konieczności wykonywania prac przy dodatnich temperaturach.
- Wykonanie prac poniżej terenu ziemi (przesunięcia kolidujących instalacji, wykonanie podszybia i ewentualnych wzmocnień).
- Dobudowa szybu i adaptacje budowlane obiektu.
- Montaż dźwigu.
Procedura pozwolenia na budowę
Kierownik budowy – wymagane z uprawnienia budowlane, a ponadto odbyły co najmniej 2-letnią praktykę zawodową na budowie przy zabytkach nieruchomych lub posiada zaświadczenie do nadzoru prac w obiektach zabytkowych.
Terminy realizacji (przy procedurze pozwolenia na budowę):
- Inwentaryzacja i przygotowanie rysunków: do 45 dni
- Zalecenia konserwatorskie: nie ma terminu. Jeżeli Urząd nie jest obłożony bieżącymi sprawami to 2-4 tygodnie, skrajnie nawet 2-3 miesiące.
- Projekty budowlane do konserwatora: do 30 dni
- Uzyskanie decyzji konserwatora zabytków: do 30 dni
- Przygotowanie projektów do wniosku o pozwolenie na budowę: do 21 dni
- Uzyskanie pozwolenia na budowę: do 65 dni
- Uprawomocnienie się decyzji (nadanie klauzuli ostateczności): możliwe „od ręki” do 21 dni
Polecane artykuły
Nowy wymiar modernizacji dźwigów
Nowy wymiar modernizacji dźwigów Pojęcie „modernizacji” zostało wykreślone z Prawa...
Program „Dostępność Plus” i windy – dotacje
Program „Dostępność Plus” i windy – możliwości techniczne a montaż dźwigu. Wyciąg...
Winda, jako element wystroju budynku
Winda, jako element wystroju budynku Obecna koniunktura sprzyja firmom deweloperskim...